Ráng lên hay rán lên — đâu mới là cách viết chuẩn xác theo quy chuẩn ngôn ngữ tiếng Việt hiện nay? Không ít người vẫn nhầm lẫn khi gặp cặp từ này. Câu trả lời đúng là ráng lên. Hãy cùng https://www.vjol.info/ khám phá lý do vì sao sự nhầm lẫn này lại phổ biến đến thế!
Ráng lên hay rán lên đúng chính tả?
Ráng lên là cách viết đúng chính tả để diễn tả việc cố gắng, nỗ lực hết mình để vượt qua khó khăn, hoàn thành công việc hoặc đạt được mục tiêu. Cụm từ này được ghi nhận chính thức trong các từ điển tiếng Việt và được sử dụng phổ biến trong giao tiếp hàng ngày để động viên và khích lệ.
Nguyên nhân gây nhầm lẫn chủ yếu đến từ sự tương đồng về âm thanh giữa “ráng” và “rán”. Việc phát âm không rõ ràng hoặc viết nhanh khiến nhiều người nhầm lẫn dấu sắc, dẫn đến cách viết sai “rán lên”.
Ráng lên nghĩa là gì?
Ráng lên có nghĩa là cố gắng, nỗ lực hết mình, cố hết sức để vượt qua khó khăn, hoàn thành công việc hoặc đạt được mục tiêu mong muốn. Cụm từ này được dùng để khuyến khích, động viên ai đó tiếp tục cố gắng và không từ bỏ.
Trong ngữ cảnh động viên và khích lệ, “ráng lên” thường được dùng để cổ vũ tinh thần. Ví dụ: “Ráng lên em nhé, chỉ còn chút nữa thôi” có nghĩa là cố gắng tiếp tục, kiên trì để đạt được kết quả cuối cùng.
Trong hoàn cảnh khó khăn và thử thách, “ráng lên” mang ý nghĩa tích cực về ý chí và quyết tâm. Ví dụ: “Dù khó khăn nhưng anh ấy vẫn ráng lên” ám chỉ việc duy trì nỗ lực và không từ bỏ trước thử thách.
Về nguồn gốc, “ráng lên” được cấu tạo từ “ráng” (cố gắng, nỗ lực) và “lên” (hướng lên, tiến bộ). Kết hợp lại tạo thành nghĩa tổng thể là cố gắng để tiến lên phía trước, vượt qua khó khăn.
Ví dụ về cụm từ ráng lên:
- Ráng lên nào, sắp đến đích rồi.
- Cố gắng ráng lên để thi đỗ đại học.
- Ráng lên một chút nữa sẽ xong việc.
- Mọi người cùng ráng lên hoàn thành dự án.
- Ráng lên vượt qua giai đoạn khó khăn này.
- Con ráng lên học bài cho tốt.
- Dù mệt nhưng vẫn phải ráng lên.
- Ráng lên để không phụ lòng gia đình.
- Cả đội cùng ráng lên để chiến thắng.
Hiểu đúng nghĩa “ráng lên” sẽ giúp bạn kiểm tra chính tả cụm từ này chính xác khi động viên và khích lệ. Đây là cụm từ mang tính tích cực cao, thể hiện ý chí và quyết tâm vượt qua khó khăn.
Rán lên nghĩa là gì?
Nhiều người hiểu nhầm “rán lên” là một cụm từ có nghĩa, thực chất đây là cách viết sai của “ráng lên”. Người dùng thường lầm tưởng đây là biến thể được chấp nhận do cách phát âm tương tự và sự liên tưởng với từ “rán” (fry).
Theo chuẩn tiếng Việt, “rán lên” không có ý nghĩa cụ thể và không được ghi nhận trong từ điển chính thức với nghĩa cố gắng. Việc sử dụng cách viết này thường xuất phát từ lỗi chính tả do nhầm lẫn dấu sắc thành dấu huyền.
Bảng so sánh ráng lên và rán lên
Yếu tố Ráng lên Rán lên Phát âm /ʐaːŋ˧ˀ len˧/ /ʐaːn˨˦ len˧/ (dấu thanh khác) Ý nghĩa Cố gắng, nỗ lực hết mình Không có nghĩa (lỗi chính tả) Từ điển Có trong từ điển chính thức Không có trong từ điển Ngữ cảnh sử dụng Động viên, khích lệ, cố gắng Không nên sử dụng Nguồn gốc từ vựng Cụm từ: ráng + lên Lỗi do nhầm lẫn dấu thanh Thuộc loại Cụm động từ Không xác định (lỗi chính tả)
Phương pháp ghi nhớ ráng lên đúng và nhanh gọn
Để ghi nhớ cách viết đúng “ráng lên”, bạn cần phân biệt rõ dấu sắc với dấu huyền và hiểu rõ nghĩa của từ gốc. Điều này giúp bạn sử dụng cụm từ chính xác khi động viên và khích lệ.
- Phương pháp ngữ cảnh: Ghi nhớ “ráng lên” qua từ “ráng” có nghĩa cố gắng – liên tưởng đến việc nỗ lực vượt khó. Dấu sắc giống “cố gắng”, “nỗ lực” để nhớ cách viết đúng.
- Phương pháp so sánh từ gốc: “Ráng” có nghĩa cố gắng, nỗ lực, “lên” có nghĩa hướng lên, tiến bộ. Nhớ cấu trúc: ráng + lên = ráng lên (cố gắng để tiến lên).
- Phương pháp từ điển: Tra cứu từ điển sẽ thấy chỉ có “ráng lên” là chính thức. Cách viết “rán lên” không tồn tại trong từ điển tiếng Việt.
- Mẹo phân biệt dấu thanh: Nhớ “ráng” có dấu sắc (´) giống “cố gắng”, “nỗ lực” – đều có dấu sắc và nghĩa tích cực. “Ráng lên” cần có dấu sắc để thể hiện ý chí và quyết tâm mạnh mẽ.
Xem thêm:
- Sù sì hay xù xì đúng chính tả? Nghĩa là gì?
- Bạc sỉu hay bạc xỉu là đúng chính tả? Cách dùng từ chuẩn
Tổng kết
“Ráng lên” là cách viết chính xác có nghĩa cố gắng, nỗ lực hết mình để vượt qua khó khăn và đạt mục tiêu. Nguyên nhân gây nhầm lẫn với “rán lên” do phát âm không rõ ràng giữa dấu thanh. Cách nhớ đơn giản: “ráng lên” có dấu sắc (´) giống “cố gắng”, thể hiện ý chí và quyết tâm mạnh mẽ trong việc vượt qua thử thách.
