Bạn nghe đâu đó về formalin có tác dụng ngâm xác nhưng chưa hiểu cặn kẽ về hợp chất này. Bài viết dưới đây VIETCHEM sẽ tổng hợp đầy đủ các thông tin về formalin giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất về hợp chất này.
1. Formalin là gì?
Formalin hay còn được gọi là Formaldehyd, dung dịch formalin, metan, metylandehit…. Nó là aldehyd đơn giản nhất được tạo thành từ hydro, carbon và oxy với công thức HCHO. Công thức cấu tạo của hợp chất này như sau:
Formaldehyde là một chất tự nhiên có thể được tìm thấy trong khí quyển, khói từ đám cháy, khí thải ô tô và khói thuốc lá. Một lượng nhỏ được tạo ra trong quá trình trao đổi chất bình thường ở hầu hết các sinh vật, bao gồm cả con người. Hiện nay, nó được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau.
2. Tính chất lý hóa của formalin
Các đặc điểm của formalin như sau:
2.1. Tính chất vật lý của Formalin
Formaldehyde có thể tồn tại ở nhiều dạng khác nhau như một chất khí, một chất hòa tan trong nước hoặc các dung môi khác.
– Khi ở dạng khí, nó không màu, có mùi khó chịu, ngạt thở, dễ cháy, gây kích ứng mắt, mũi và các tác động kích thích khác.
– Nó tồn tại ở dạng dung dịch với nồng độ từ 35-38% theo khối lượng và lượng metanol khác nhau và được gọi là dung dịch fomalin. Nó là chất lỏng trong suốt không màu hoặc gần như không màu, mùi đặc biệt khó chịu, có thể kích thích niêm mạc mũi và họng; Để lâu nơi lạnh dễ bị đục.
– Chất rắn chứa các lượng formaldehyde khác nhau, có thể là paraformaldehyde (polyme có công thức HO(CH2O)xH) có màu trắng, mùi hăng nhẹ.
2.2. Tính chất hóa học của Formalin
- Formaldehyde phản ứng với base:
Tác dụng với natri hydroxit và tạo thành natri formate và metanol. Phương trình hóa học được đưa ra dưới đây:
2HCHO + NaOH → HCOONa + CH3OH
Phản ứng với amoniac để tạo thành formamidine và nước. Phương trình hóa học được đưa ra dưới đây:
6HCHO + 4NH 3 → (CH2 )6N4 + 6H2O
- Dung dịch formalin tham gia polyme hóa và hydrat hóa:
Formaldehyde trong dung dịch nước với chất xúc tác có thể thực hiện phản ứng ngưng tụ aldol để tạo thành các polyme. Nồng độ formalin càng cao thì trạng thái dịch chuyển theo phản ứng trùng hợp càng nhiều.
- Phản ứng oxy hóa: Formaldehyde dễ dàng bị oxy hóa bởi oxy trong khí quyển thành axit formic.
- Hydroxymethyl hóa và clometyl hóa:
Formaldehyde phản ứng với nhiều hợp chất, dẫn đến phản ứng hydroxymetyl hóa như sau:
3 CH2O + 3 H2S → (CH2S)3 + 3 H2O
- Phản ứng Cannizzaro:
Formalin với sự có mặt của các chất xúc tác cơ bản để tạo ra axit fomic và metanol.
3. Điều chế formalin như thế nào?
Formalin được điều chế theo các cách khác nhau dưới đây:
3.1. Trong phòng thí nghiệm
Formaldehyde được điều chế bằng cách truyền hơi methanol trong không khí qua dây bạch kim nóng.
3.2. Trong công nghiệp
Formalin được hình thành chủ yếu bởi quá trình oxy hóa pha hơi metanol và thường được bán dưới dạng formalin, một dung dịch nước 37%. Chất xúc tác thường được sử dụng như Ag, sắt(III) oxit, oxit sắt molypden…
Các phương trình hóa học như sau:
2 CH3OH + O2 → 2 CH2O + 2 H2O
CH3OH → CH2O + H2
4. Ứng dụng phổ biến của formalin
Formaldehyde được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp, nông nghiệp và các sản phẩm thương mại. Một số công dụng chính của forrmalin như sau:
– Dung dịch formalin được sử dụng để ngâm xác động vật hay con người để giữ nguyên hình dạng ban đầu.
– Trong công nghiệp sản xuất nhựa: Nó chủ yếu để sản xuất urê -formaldehyd và phenol-formaldehyd, được ứng dụng để làm lõi và khuôn cho các xưởng đúc.
– Trong nông nghiệp và y học: Nó được sử dụng làm chất khử trùng, thuốc diệt nấm, chất xông khói và chất bảo quản.
– Formaldehyde được sử dụng để sản xuất nhiều loại sản phẩm, đặc biệt là vật liệu xây dựng như keo dán ván ép.
– Công nghiệp sơn: Formaldehyde là tiền thân của rượu đa chức như pentaerythritol được dùng để sản xuất sơn. Ngoài ra, các dẫn xuất formaldehyde khác bao gồm methylene diphenyl diisocyanate, một thành phần quan trọng trong sơn.
5. Formalin có độc không?
Formaldehyde là một trong những hóa chất được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất được sử dụng ngày nay và các tác động độc hại của nó là chủ đề được nhiều chuyên gia nghiên cứu.
– Tiếp xúc với da/mắt:
Mắt tiếp xúc với hơi formaldehyde gây kích ứng và chảy nước mắt. Tùy thuộc vào nồng độ, các dung dịch formaldehyde có thể gây khó chịu và kích ứng thoáng qua hoặc các tác động nghiêm trọng hơn, bao gồm mờ giác mạc và giảm thị lực.
– Khi nuốt phải:
Việc uống ít nhất 30 mL dung dịch chứa 37% formalin đã được báo cáo là có thể gây tử vong ở người lớn. Nuốt phải làm gây tổn thương ăn mòn niêm mạc đường ruột, buồn nôn, nôn, đau, chảy máu và thủng đường tiêu hóa…
Tác dụng toàn thân của formaldehyde chủ yếu là do quá trình chuyển hóa trao đổi chất của nó thành formate, và có thể bao gồm nhiễm toan chuyển hóa, sốc tuần hoàn, suy hô hấp và suy thận cấp.
Tiếp xúc lâu ngày với formalin có thể gây ung thư như ung thư vòm họng, ung thư xoang mũi, và phát triển bệnh bạch cầu…
6. Lưu ý khi sử dụng Formalin
Do nguy cơ gây hại cho cơ thể vì vậy việc sử dụng formalin cần chú ý để đảm bảo an toàn. Một số lưu ý khi sử dụng như sau:
– Khi sử dụng nên mặc quần áo bảo hộ, găng tay và bảo vệ mặt/mắt bằng các dụng cụ thích hợp.
– Trong trường hợp không may xảy ra tai nạn nên đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử lý đúng cách.
– Ở dạng khí rất dễ gây cháy nổ vì vậy chỉ sử dụng ở những khu vực thông gió, các cách dụng cụ phòng ngừa thích hợp.
– Trong những trường hợp không sử dụng hết cần bảo quản trong thùng kín chuyên dụng, tránh xa nguồn lửa, nhiệt, ánh sáng mặt trời.
Trên đây là những thông tin cơ bản về formalin. Mong rằng bài viết có thể giúp ích cho bạn hiểu rõ hơn về hợp chất cũng như cách sử dụng để đảm bảo an toàn. Nếu có thêm những thắc mắc gì hoặc muốn tìm hiểu các hợp chất hóa học khác thì đừng bỏ qua các bài viết chúng tôi đăng tải qua website vietchem.com.vn.
