Hôm nay vuihoc.vn sẽ hướng dẫn các em học bài toán lớp 4 đặt tính rồi tính. Cùng giải các bài tập vận dụng và các bài tập thực hành để củng cố kiến thức.
1. Hướng dẫn bài tập toán lớp 4 đặt tính rồi tính
1.1 Đặt tính rồi tính phép nhân
Thực hiện phép nhân theo thứ tự từ phải qua trái ta có:
-
2 nhân 4 bằng 8, viết 8
2 nhân 2 bằng 4, viết 4
2 nhân 1 bằng 2, viết 2
-
4 nhân 4 bằng 16, viết 6 (dưới 4) nhớ 1
2 nhân 4 bằng 8 thêm 1 bằng 9, viết 9
4 nhân 1 bằng 4, viết 4
-
1 nhân 4 bằng 4, viết 4 (dưới 9)
1 nhân 2 bằng 2, viết 2
1 nhân 1 bằng 1, viết 1
-
Hạ 8
6 cộng 4 bằng 10, viết 0 nhớ 1
2 cộng 9 bằng 11, 11 cộng 4 bằng 15, thêm 1 bằng 16, viết 6 nhớ 1
4 cộng 2 bằng 6, thêm 1 bằng 7 viết 7
Hạ 1
Vậy 124 x 142 = 17608
Trong cách tính trên:
-
248 được gọi là tích riêng thứ nhất
-
496 được gọi là tích riêng thứ hai. Tích riêng thứ 2 được viết lùi sang bên trái một cột so với tích riêng thứ nhất. Vì đây là 496 chục
-
124 được gọi là tích riêng thứ ba. Tích riêng thứ 3 được viết lùi sang bên trái một cột so với tích riêng thứ 2. Vì đây là 124 trăm.
1.2. Đặt tính rồi tính phép chia.
Chia theo thứ tự từ trái qua phải. Các bước lần lượt: phép chia – phép nhân – phép trừ. Ta có:
-
144 chia 17 bằng 8, viết 8
8 nhân 17 bằng 136, 144 trừ 136 bằng 8
-
Hạ 5 được 85, 85 chia 17 bằng 5
5 nhân 17 bằng 85, 85 trừ 85 bằng 0
Vậy 1445 : 17 = 85 là phép chia hết
1.3. Đặt tính rồi tính với phép cộng
Quy tắc: Muốn cộng hai số tự nhiên ta có thể làm như sau:
– Viết số hạng này dưới số hạng kia sao cho các chữ số ở cùng một hàng đặt thẳng cột với nhau.
– Cộng các chữ số ở từng hàng theo thứ tự từ phải sang trái, tức là từ hàng đơn vị đến hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn, …
Thực hiện phép tính theo quy tắc ta có:
1.4. Đặt tính rồi tính với phép trừ
Quy tắc: Muốn trừ hai số tự nhiên ta có thể làm như sau:
– Viết số hạng này dưới số hạng kia sao cho các chữ số ở cùng một hàng đặt thẳng cột với nhau.
– Trừ các chữ số ở từng hàng theo thứ tự từ phải sang trái, tức là từ hàng đơn vị đến hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn, …
2. Bài tập vận dụng đặt tính rồi tính
2.1. Bài tập
Bài 1: Đặt tính rồi tính của phép tính nhân.
a) 253 x 172
b) 146 x 160
c) 46 x 14
d) 1837 x 725
g) 147848 x 3
Bài 2: Đặt tính rồi tính của phép chia
a) 125462 : 9
b) 50562 : 6
c) 2475 : 36
d) 37125 : 99
e) 4375 : 175
g) 73645 : 416
h) 8000 : 160
Bài 3: Đặt tính rồi tính của phép trừ
-
Đặt tính rồi tính với phép trừ không nhớ.
a) 82959 – 10547
b) 564383 – 460532
c) 27458 – 6324
d) 7578 – 534
-
Đặt tính rồi tính với phép trừ có nhớ.
g) 567283 – 468496
h) 36270 – 13758
m) 64763 – 5697
n) 9370 – 999
Bài 4: Đặt tính và tính của phép cộng
-
Đặt tính rồi tính với phép cộng không nhớ
a) 3682 + 5217
b) 41280 + 37619
c) 28475 + 1524
d) 184759 + 413210
-
Đặt tính rồi tính với phép cộng có nhớ.
g) 3421 + 2847
h) 17492 + 2649
m) 683992 + 28490
n) 93756 + 758
2.2. Bài giải
Bài 1:
Thực hiện phép tính theo thứ tự từ phải qua trái ta có:
- 2 nhân 3 bằng 6, viết 6
2 nhân 5 bằng 10, viết 0 nhớ 1
2 nhân 2 bằng 4 thêm 1 bằng 5,viết 5
- 7 nhân 3 bằng 21, viết 1 (dưới số 0) nhớ 2
7 nhân 5 bằng 35 thêm 2 bằng 37, viết 7 nhớ 3
7 nhân 2 bằng 14 thêm 3 bằng 17, viết 17
- 1 nhân bằng 3, viết 3
1 nhân 5 bằng 5, viết 5
1 nhân 2 bằng 2, viết 2
- Hạ 6
0 cộng 1 bằng 1, viết 1
5 cộng 7 bằng 12, cộng 3 bằng 15, viết 5 nhớ 1
7 cộng 5 bằng 12 thêm 1 bằng 13, viết 3 nhớ 1
1 cộng 2 bằng 3 thêm 1 bằng 4, viết 4
Vậy 253 x 172 = 43516
- 0 nhân 146 bằng 0
- 6 nhân 6 bằng 36, viết 6 nhớ 3
6 nhân 4 bằng 24 thêm 3 bằng 27, viết 7 nhớ 2
6 nhân 1 bằng 6 thêm 2 bằng 8, viết 8
- 1 nhân 146 bằng 146
- Hạ 6
7 cộng 6 bằng 13, viết 3 nhớ 1
8 cộng 4 bằng 12 thêm 1 bằng 13, viết 3 nhớ 1
Hạ 1 thêm 1 bằng 2
Vậy 146 x 160 = 23360
- 4 nhân 6 bằng 24, viết 4 nhớ 2
4 nhân 4 bằng 16 thêm 2 bằng 18, viết 18
- 1 nhân 46 bằng 46
- Hạ 4
8 cộng 6 bằng 14, viết 4 nhớ 1
1 cộng 4 bằng 5 nhớ 1 bằng 6, viết 6
Vậy 46 x 14 = 644
- 5 nhân 35 bằng 5,viết 5 nhớ 3
5 nhân 3 bằng 15 thêm 3 bằng 18, viết 8 nhớ 1
5 nhân 8 bằng 40 thêm 1 bằng 41, viết 1 nhớ 4
5 nhân 1 bằng 5 thêm 4 bằng 9, viết 9
- 2 nhân 7 bằng 14, viết 4 (dưới số 8) nhớ 1
2 nhân 3 bằng 6 thêm 1 bằng 7, viết 7
2 nhân 8 bằng 16, viết 6 nhớ 1
2 nhân 1 bằng 2 thêm 1 bằng 3, viết 3
- 7 nhân 7 bằng 49, viết 9 (dưới số 4) nhớ 4
7 nhân 3 bằng 21 thêm 4 bằng 25, viết 5 nhớ 2
7 nhân 8 bằng 56, viết 6 nhớ 5
7 nhân 1 bằng 7 thêm 5 bằng 12, viết 12
- Cộng 9185 + 3674 + 12859 = 1331825
Vậy: 1837 x 825 = 1331825
- 3 nhân 8 bằng 24, viết 4 nhớ 2
- 3 nhân 4 bằng 12 thêm 2 bằng 14,viết 4 nhớ 1
- 3 nhân 8 bằng 24 thêm 1 bằng 25, viết 5 nhớ 2
- 3 nhân 7 bằng 21 thêm 2 bằng 23, viết 3 nhớ 2
- 3 nhân 4 bằng 12 thêm 2 bằng 14, viết 4 nhớ 1
- 3 nhân 1 bằng 3 thêm 1 bằng 4, viết 4
Vậy 147848 x 3 = 443544
Bài 2:
Thực hiện phép chia ta có:
- 12 chia 9 bằng 1, viết 1
1 nhân 9 bằng 9, 12 trừ 9 bằng 3
- Hạ 5 được 35 chia 9 bằng 3,viết 3
3 nhân 9 bằng 27, 35 trừ 27 bằng 8
- Hạ 4 được 84 chia 9 bằng 9, viết 9
9 nhân 9 bằng 81, 84 trừ 81 bằng 3
- Hạ 6 được 36 chia 9 bằng 4, viết 4
4 nhân 9 bằng 36, 36 trừ 36 bằng 0
- Hạ 2, 2 không chia hết cho 9, viết 0 dư 2
Vậy 125462 : 9 = 13940 (dư 2)
- 50 chia 6 bằng 8, viết 8
8 nhân 6 bằng 48, 50 trừ 48 bằng 2
- Hạ 5 được 25 chia 6 bằng 4,viết 4
4 nhân 6 bằng 24, 25 trừ 24 bằng 1
- Hạ 6 được 16 chia 6 bằng 2, viết 2
2 nhân 6 bằng 12, 16 trừ 12 bằng 4
- Hạ 2 được 42 chia 6 bằng 7, viết 7
7 nhân 6 bằng 42, 42 trừ 42 bằng 0
Vậy 50562 : 6 = 8427
- 247 chia 36 bằng 6, viết 6
6 nhân 36 bằng 216, 247 trừ 216 bằng 31
- Hạ 5 được 315 chia 36 bằng 8, viết 8
8 nhân 36 bằng 288, 315 trừ 288 bằng 27
Vậy 2475 : 36 = 68 dư 27
- 371 chia 99 bằng 3, viết 3
3 nhân 99 bằng 297, 371 trừ 297 bằng 74
- Hạ 2 được 742 chia 99 bằng 7, viết 7
7 nhân 99 bằng 693, 742 trừ 693 bằng 49
- Hạ 5 được 495 chia 99 bằng 5, viết 5
5 nhân 99 bằng 495, 495 trừ 495 bằng 0
Vậy 37125 : 99 = 375
- 437 chia 175 bằng 2, viết 2
2 nhân 175 bằng 350, 437 trừ 350 bằng 87
- Hạ 5 được 875 chia 175 bằng 5, viết 5
5 nhân 175 bằng 875, 875 trừ 875 bằng 0
Vậy 4375 : 175 = 25
- 736 chia 416 bằng 1, viết 1
1 nhân 416 bằng 416, 736 trừ 416 bằng 320
- Hạ 4 được 3204 chia 416 bằng 7, viết 7
7 nhân 416 bằng 2912, 3204 trừ 2912 bằng 292
- Hạ 5 được 2925 chia 416 bằng 7, viết 7
7 nhân 416 bằng 2912, 2925 trừ 2912 bằng 13
Vậy 73645 : 416 = 177 dư 13
- 800 chia 160 bằng 5, viết 5
5 nhân 160 bằng 800, 800 trừ 800 bằng 0
- 0 chia 160 bằng 0, viết 0
Vậy 8000 : 160 = 50
Bài 3:
Thực hiện phép tính theo thứ tự từ phải qua trái ta có:
- 9 trừ 7 bằng 2, viết 2
- 5 trừ 4 bằng 1, viết 1
- 9 trừ 5 bằng 4, viết 4
- 2 trừ 0 bằng 2, viết 2
- 8 trừ 1 bằng 7, viết 7
Vậy 82959 – 10547 = 72412
- 3 trừ 2 bằng 1, viết 1
- 8 trừ 3 bằng 5, viết 5
- 3 trừ 0 bằng 3, viết 3
- 4 trừ 3 bằng 1, viết 1
- 6 trừ 6 bằng 0, viết 0
- 5 trừ 4 bằng 1, viết 1
Vậy 564383 – 463032 = 101351
- 8 trừ 4 bằng 4, viết 4
- 5 trừ 2 bằng 3, viết 3
- 4 trừ 3 bằng 1, viết 1
- 7 trừ 6 bằng 1, viết 1
- hạ 2
Vậy 27458 – 6324 = 21134
- 8 trừ 4 bằng 4, viết 4
- 7 trừ 3 bằng 4, viết 4
- 5 trừ 5 bằng 0, viết 0
- hạ 7 xuống
Vậy 7578 – 534 = 7044
- 13 trừ 6 bằng 7, viết 7 nhớ 1
- 18 trừ 9 bằng 9, 9 trừ 1 bằng 8, viết 8 nhớ 1
- 12 trừ 4 bằng 8, trừ 1 bằng 7, viết 7 nhớ 1
- 17 trừ 8 bằng 9, trừ 1 bằng 8, viết 8 nhớ 1
- 16 trừ 6 bằng 10, trừ 1 bằng 9, viết 9 nhớ 1
- 5 trừ 4 bằng 1, 1 trừ 1 bằng 0
Vậy 567283 – 468496 = 98787
- 10 trừ 8 bằng 2, viết 2 nhớ 1
- 7 trừ 5 bằng 2, 32 trừ 1 bằng 1, viết 1
- 12 trừ 7 bằng 5, viết 5 nhớ 1
- 6 trừ 3 bằng 3, 3 trừ 1 bằng 2, viết 2
- 3 trừ 1 bằng 2, viết 2
Vậy 36270 – 13758 = 22512
- 13 trừ 7 bằng 6, viết 6 nhớ 1
- 16 trừ 9 bằng 7, 7 trừ 1 bằng 6, viết 6 nhớ 1
- 7 trừ 6 bằng 1, 1 trừ 1 bằng 0, viết 0
- 14 trừ 5 bằng 9, viết 9 nhớ 1
- 6 trừ 0 bằng 6, 6 trừ 1 bằng 5, viết 5
Vậy 64763 – 5697 = 59066
- 10 trừ 9 bằng 1, viết 1 nhớ 1
- 17 trừ 9 bằng 8, 8 trừ 1 bằng 7, viết 7 nhớ 1
- 13 trừ 9 bằng 4, 4 trừ 1 bằng 3, viết 3 nhớ 1
- 9 trừ 0 bằng 9, 9 trừ 1 bằng 8, viết 8
Vậy 9370 – 999 = 8371
Bài 4:
Thực hiện phép cộng từ phải qua trái ta có:
- 2 cộng 7 bằng 9, viết 9
- 8 cộng 1 bằng 9, viết 9
- 6 cộng 2 bằng 8, viết 8
- 3 cộng 5 bằng 8, viết 8
Vậy 3682 + 5217 = 8899
- 0 cộng 9 bằng 9, viết 9
- 8 cộng 1 bằng 9, viết 9
- 2 cộng 6 bằng 8, viết 8
- 1 cộng 7 bằng 8, viết 8
- 4 cộng 3 bằng 7, viết 7
Vậy 41280 + 37619 = 78899
- 5 cộng 4 bằng 9, viết 9
- 7 cộng 2 bằng 9, viết 9
- 4 cộng 5 bằng 9, viết 9
- 8 cộng 1 bằng 9, viết 9
- hạ 2 xuống
Vậy 28475 + 1524 = 29999
- 9 cộng 0 bằng 9 viết 9
- 5 cộng 1 bằng 6 viết 6
- 7 cộng 2 bằng 9, viết 9
- 4 cộng 3 bằng 7, viết 7
- 8 cộng 1 bằng 9, viết 9
- 1 cộng 4 bằng 5, viết 5
Vậy 184759 + 413210 = 597969
- 2 cộng 9 bằng 11, viết 1 nhớ 1
- 9 cộng 4 bằng 13 thêm 1 bằng 14, viết 4 nhớ 1
- 4 cộng 6 bằng 10 thêm 1 bằng 11, viết 1 nhớ 1
- 7 cộng 2 bằng 9 thêm 1 bằng 10, viết 0 nhớ 1
- hạ 1 thêm 1 bằng 2, viết 2
Vậy 17492 + 2649 = 20141
- 2 cộng 0 bằng 2, viết 2
- 9 cộng 9 bằng 18, viết 8 nhớ 1
- 9 cộng 4 bằng 13 thêm 1 bằng 14, viết 4 nhớ 1
- 3 cộng 8 bằng 11 thêm 1 bằng 12, viết 2 nhớ 1
- 8 cộng 2 bằng 10 thêm 1 bằng 11, viết 1 nhớ 1
- Hạ 6 thêm 1 bằng 7, viết 7
Vậy 683992 + 28490 = 712482
- 6 cộng 8 bằng 14, viết 4 nhớ 1
- 5 cộng 5 bằng 10 thêm 1 bằng 11, viết 1 nhớ 1
- 7 cộng 7 bằng 14 thêm 1 bằng 15, viết 5 nhớ 1
- Hạ 93 thêm 1 bằng 94, viết 94
Vậy 93756 + 758 = 94514
3. Bài tập thực hành: Đặt tính rồi tính của 5 đề thi học kỳ 1 toán lớp 4.
3.1. Bài tập
Đề 1: Đặt tính rồi tính
a) 1998 : 14
b) 235 x 19
c) 104562 + 572820
d) 864937 – 364024
Đề 2: Đặt tính rồi tính
a) 365852 + 25893
b) 57395 – 49375
c) 308 x 563
d) 7564 : 72
Đề 3: Đặt tính rồi tính
a) 75995 + 50248
b) 437520 – 58038
c) 576949 x 4
d) 9603 : 7
Đề 4: Đặt tính rồi tính
a) 9172 : 653
b) 56 x 92
c) 7539 + 8290
d) 8493 – 7493
Đề 5: Đặt tính rồi tính
a) 36075 : 925
b) 28403 x 5
c) 57760 + 30149
d) 674029 – 521007
3.2. Đáp án
Đề 1:
a) 142 (dư 10)
b) 4465
c) 677382
d) 503913
Đề 2:
a) 391745
b) 8020
c) 173404
d) 105 (dư 4)
Đề 3:
a) 126243
b) 379482
c) 2307796
d) 1371 (dư 6)
Đề 4:
a) 14 (dư 30)
b) 5152
c) 15829
d) 1000
Đề 5:
a) 39
b) 142015
c) 87909
d) 153022
Toán lớp 4 đặt tính rồi tính là dạng tính toán của 4 phép nhân, chia, cộng, trừ. Học tốt dạng toán này em cần chăm chỉ luyện bài tập và thường xuyên theo dõi vuihoc.vn để cập nhật những kiến thức hay nhé.
