Axit Propionic có khả năng chống vi khuẩn mạnh mẽ, kháng nấm và diệt ký sinh trùng hiệu quả. Vậy Axit Propionic có công thức cấu tạo là gì? Tính chất vật lý, tính chất hoá học và ứng dụng ra sao. Hãy cùng VietChem tìm lời giải đáp qua nội dung dưới đây.
1. Axit Propionic là gì?
Axit Propionic là một Axit Cacboxylic, có nguồn gốc tự nhiên, là chất hữu cơ quan trọng được sử dụng rộng rãi trong ngành hoá học và công nghiệp. Khi ở trạng thái tinh khiết, trong điều kiện thông thường, Axit Propionic là một chất lỏng không màu, có tính ăn mòn và có mùi hăng.
Hình 1: Axit Propionic là chất lỏng không màu, có mùi hăng
2. Công thức cấu tạo của Axit Propionic
Axit Propionic có công thức là CH3 – CH2 – COOH. Trong công thức cấu tạo này, nguyên tử C (Carbon) nằm ở trung tâm và được liên kết với ba nguyên tử H (Hydro) và một nguyên tử O (Oxi).
Nguyên tử O (Oxi) còn có thể được liên kết với một nguyên tử C (Carbon) khác thông qua một liên kế đơn bằng. Áp dụng trên nguyên tắc thường, chỉ cần biết công thức cấu tạo của Axit Propionic với các nguyên tử và số lượng Hidrocacbon tương ứng để hiểu sơ đồ cơ bản.
3. Tính chất vật lý của Axit Propionic
Axit Propionic có tính chất vật lý trung gian giữa các tính chất của Axit Cacboxylic nhỏ hơn, có thể kể đến như: Axit Axetic, Axit Fomic, các axit béo lớn hơn. Chúng hoà tan trong nước nhưng nếu cho thêm muối thì có thể bị loại ra khỏi nước.
Tương tự như Axit Axetic và Axit Fomic, dạng khí của Axit Propionic vi phạm nghiêm trọng định luật khí lý tưởng. Bởi chúng không chứa các phân tử Axit Propionic riêng rẽ mà thay vào đó là có các cặp liên kết hydro giữa các phân tử. Khi ở trạng thái lỏng, nó cũng có sự bắt cặp với nhau như ở dạng khí.
- Nhiệt độ nóng chảy của Axit Propionic: -21 độ C.
- Nhiệt độ sôi của Axit Propionic: 141 độ C.
Hình 2: Tính chất vật lý và hóa học của Axit Propionic
4. Tính chất hoá học của Axit Propionic
Tính chất hoá học của Axit Propionic sẽ tạo ra các hợp chất Amit, Anhidrit, Clorua, Este. Ngoài ra, loại axit này cũng có thể tham gia vào phản ứng Halogen hóa pha Alpha với Brom khi có PBr3 làm chất xúc tác để tạo ra CH3CHBrCOOH.
- Công thức tác dụng Axit Propionic Br2:
CH3CH2COOH + Br2 -> CH3CHBrCOOH + HBr
- Công thức tác dụng Axit Propionic Naoh:
NaOH + C2H5COOH -> H2O + C2H5COONa
- Công thức tác dụng với Natri Cacbonat:
Na2CO3 + 2C2H5COOH -> H2O + CO2 + 2C2H5COONa
- Công thức tác dụng với Natri Hidrocacbonat
NaHCO3 + C2H5COOH -> H2O + CO2 +C2H5COONa
- Công thức tác dụng với Clo
Cl2 + CH3CH2COOH -> HCl + CH3CHClCOOH
- Công thức tác dụng Axit Propionic HCl
C2H5COOH + HCl -> C2H5COOCl + H2
- Công thức tác dụng Axit Propionic Ancol Metylic
CH3OH + C2H5COOH -> C2H5COOCH3 + H2O
5. Một số cách điều chế Axit Propionic
Dưới đây là một số cách điều chế Axit Propionic trong công nghiệp và từ Metan:
Cách điều chế Axit Propionic trong công nghiệp
Thông thường, Axit Propionic được sản xuất từ phản ứng oxi hoá của Propionandehit bằng không khí. Phản ứng này sẽ diễn ra nhanh chóng, thậm chí ở nhiệt độ vừa phải khi có mặt của các chất xúc tác như Coban, Mangan sắt.
Trong sản xuất công nghiệp, điều chế loại axit này được thực hiện ở 40 – 50 độ C và được viết dưới phương trình hoá học là:
CH3CH2CHO + 12O2 -> CH3CH2COOH
Cách điều chế Axit Propionic từ Metan
Cần trải qua các bước sau để điều chế được Axit Propionic từ Metan:
- CH4 + Cl2 -> CH3Cl+HCl
- CH3Cl + 2Na + C3H7Cl -> C4H10 + 2NaCl
- C4H10 -> crackingC3H6 + CH4
- C3H6 + H2O -> C3H7OH
Hình 3: Cách điều chế Axit Propionic
6. Ứng dụng của Axit Propionic
Trong thực tế, Axit Propionic có nhiều ứng dụng tùy thuộc vào ngành công nghiệp và lĩnh vực sử dụng. Dưới đây là những ứng dụng phổ biến:
- Ứng dụng trong sản xuất mỹ phẩm
Nhờ có khả năng điều chỉnh vi khuẩn trên da và khả năng làm mờ mụn, Axit Propionic được sử dụng trong sản xuất các sản phẩm mỹ phẩm chăm sóc da như kem chống nắng, kem dưỡng, nước hoa.
- Ứng dụng trong sản xuất dược phẩm
Axit Propionic có khả năng điều chỉnh sự phát triển của vi khuẩn, nấm, ngăn chặn sự phân chia và sinh trưởng của chúng. Do đó, loại axit này được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến vi khuẩn và nấm.
- Ứng dụng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi
Axit Propionic có khả năng ức chế chế sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc, giúp bảo quản sản phẩm lâu hơn và ngăn ngừa quá trình ôi thiu. Do đó, axit được sử dụng như một chất bảo quản trong thức ăn chăn nuôi.
Hình 4: Axit Propionic ứng dụng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi
- Ứng dụng trong công nghiệp hoá chất
Axit Propionic được sử dụng nhiều trong việc sản xuất ra các chất làm mềm, chất điều chỉnh pH, chất bảo quản trong công nghiệp hoá chất.
7. Những lưu ý về Axit Propionic
Khi sử dụng Axit Propionic cần phải lưu ý một số vấn đề sau:
- Axit Propionic khi tiếp xúc với các axit đậm đặc có thể gây ra hiện tượng bỏng hóa chất rất nguy hiểm.
- Axit Propionic có tính ăn mòn. Điều này đã được thực hiện nghiên cứu trên động vật trong phòng thí nghiệm. Đồng thời, loại axit này gây ra hiệu ứng phơi nhiễm kinh niên là các vết loét dạ dày, thực quản.
- Axit Propionic bị oxy hóa nhanh chóng trong cơ thể và bị thải ra khỏi cơ thể trong dạng Cacbon Dioxit theo chu trình Krebs và không tạo ra sự tích lũy sinh học trong đó.
Bài viết trên đây đã giúp các bạn tìm hiểu cũng như tổng hợp các thông tin hữu ích về Axit Propionic. Hãy liên hệ với VietChem qua số hotline 0826 010 010 để được tư vấn chi tiết về các hoá chất.
