1. Nên viết chân lý hay chân lí?
Như Nghệ ngữ từng đề cập ở nhiều bài viết trước đây, cả hai cách viết chân lý hay chân lí đều đúng chính tả tiếng Việt, được ghi nhận trong từ điển. Ngoài ra, dù cách viết nào thì khi đọc vẫn ghi âm /i/ nên bản chất không có gì khác nhau. Tuy nhiên, khi viết thì chúng ta nên viết chân lý – viết y dài vì các lý do sau:
-
Viết “chân lý” sẽ phù hợp với quy tắc dùng i ngắn y dài. Cụ thể, sau các phụ âm t, k, m, h, qu, l chúng ta nên viết y. Như vậy sau l nên viết y như trường hợp lí lẽ hay lý lẽ, lý tưởng hay lí tưởng…
-
Viết “chân lý” sẽ giúp mặt chữ cân đối, nhìn tạo tính thẩm mỹ hơn. Cụ thể, chúng ta thấy chữ h, l nhô cao thì cần chữ y xuống thấp để cân bằng sau trước. Bạn có thể thấy rõ điều này khi đặt 2 cách viết gần nhau: Chân lí – Chân lý.
-
Viết “chân lý” bằng y dài mang đến cảm giác đủ đầy, không thiếu trước hụt sau như nhiều trường hợp xử lí hay xử lý, lí thuyết hay lý thuyết, quản lí hay quản lý, vật lí hay vật lý, tâm lí hay tâm lý…
Trên thực tế, dù không ai bắt buộc viết chân lí hoặc chân lý, nhưng một số tờ báo, nhà xuất bản đã bắt đầu thống nhất cách viết “chân lý”. Ví dụ, tại báo điện tử Vnexpress và báo Tuổi trẻ chúng ta sẽ thấy:
-
Game thủ tranh tài ‘Đấu Trường Chân Lý’
-
Murakami tìm chân lý sống trong ‘Ngôi thứ nhất số ít’
-
Chủ tịch nước nhấn mạnh chân lý sức mạnh của một dân tộc
-
Linda Lê: Tìm kiếm chân lý từ kinh nghiệm của hố thẳm
-
7 chân lý cuộc sống đem lại hạnh phúc không ngờ
2. Chân lý là gì? Khi nào viết lý bằng y?
Chân lý là từ được sử dụng rất phổ biến. Dưới đây là định nghĩa theo các từ điển:
-
Từ điển – Lê Văn Đức ghi nhận “chân lý” là “Cái lẽ thiệt của sự-vật”
-
Đại Từ điển Tiếng Việt ghi nhận “chân lý” là “Sự phản ánh hiện thực vào nhận thức của con người, đúng như chúng tồn tại trong thực tế khách quan”
-
Từ điển – Việt Tân ghi nhận “chân lý” là “Sự phản ánh trung thực của thế giới khách quan và của mối tương quan nhân quả giữa các sự vật vào ý thức con người”.
Còn với thắc mắc khi nào viết lí hay lý thì bạn đọc có thể nhớ như sau:
-
Viết lí khi dùng từ thuần Việt: Lí nhí..
-
Viết lý khi dùng từ Hán Việt: Lý do, lý lẽ, lý tưởng, nghĩa lý, lý luận…
Như vậy, đa số các trường hợp đều nên viết “lý” bằng y dài để phù hợp hơn bạn đọc nhé. Kết lại, khi thắc mắc nên viết chân lý hay chân lí thì bạn đọc hãy chọn cách viết chân lý – viết y dài. Nếu còn thắc mắc khác bạn hãy nhắn tin qua Facebook tiếng Nghệ để được giải đáp nhé!
Viết bởi www.nghengu.vn
