Trong nhiều bài viết trước đây, chúng tôi có đề cập và khẳng định : Người Nam bộ có cách nói rất sáng tạo, phóng khoáng, rộng rãi. Thay vì để biểu đạt một ý tưởng, người ta dùng chính xác một từ hay một cụm từ nào đó thì người Nam bộ lại cố tình nói dư ra nhằm mục đích nhấn mạnh hoặc nâng cao giá trị của ý diễn đạt. Một trong cách nói như thế là cách nói sóng đôi kiểu thành ngữ rất độc đáo.
Chúng ta hãy nghe những cách nói sóng đôi này trong một số trường hợp sau :
Khi nói về trạng thái sợ sệt thì họ nói : lấm la lấm lét
Khi nói về trạng thái khẩn trương thì : hớt ha hớt hải
Khi nói về trạng thái hớ hên, ngớ ngẩn của một người nào đó thì lại nói : ngớ nga ngớ ngẩn.
Khi nói về trạng thái chập chờn của đèn hoặc một điểm sáng nào đó thì nói : nhấp nha, nhập nhái.
Khi nói về hiện trạng của một người đi không vững thì bảo : khập khà khập khiễng
Khi nói về trạng thái tâm thần của một người không ổn định hay quên trước, quên sau thì nói : lú la lú lẫn.
Khi nói về hai người cứ quấn quýt bên nhau và có những hành động khó coi trong mắt của người khác thì lại bảo : đú đa đú đẩn
Khi nói về trạng thái tinh thần đang lo âu, hồi hợp chờ đợi một cái gì đó thì nói : thắt tha thắt thẻo.
Khi nói về công việc quá gấp thì bảo : cập rà cập rập
Khi nói về một người rụt rè, hồi hợp, khó nói ra một vấn đề gì đó thì nói : lắp ba lắp bắp.
Còn rất nhiều trường hợp dùng như thế ! Cách nói sóng đôi này mặc dù hình thức giống thành ngữ nhưng nội dung không phải thành ngữ. Vì thành ngữ thường có ý nghĩa tượng trưng mượn điều này để chỉ điều khác như mượn thành ngữ “ ăn gan uống máu” để chỉ sự căm tức quá độ của một người khi một đối tượng nào đó làm lỗi lớn với mình. Hoặc dùng thành ngữ “ ăn cháo đá bát” để chỉ sự vong ơn, bội nghĩa của con người. Còn cách nói này, nội dung không thoát khỏi ý nghĩa ban đầu mà chỉ nhấn mạnh, tăng cao hơn ý nuốn nói. Chẳng hạn nói : lắm la lấm lét là tăng sự sợ hãi lên. Nói hớt ha hớt hải là tăng trạng thái khẩn trương, nhanh chóng lên cao. Hay muốn nhấn mạnh sự rụt rè, khó nói thì dùng lắp ba lắp bắp.
Cách cấu tạo của kiểu nói sóng đôi này cũng khá hay, đó là sự lặp lại từ chỉ ý nghĩa chính bên cạnh hai từ có hoặc không có ý nghĩa cụ thể, tuy nhiên, muốn xét nghĩa của chúng phải dựa vào cả bốn từ. Điều đặc biệt là tiếng thứ hai trong tất cả cách nói sóng đôi trên đều có âm a.
