Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc. Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.
Bài viết gồm các câu trả lời chi tiết và dễ hiểu, với các ví dụ minh họa sinh động, bám sát các yêu cầu của những câu hỏi thuộc bài Lời của cây lớp 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo. Những câu trả lời này do giáo viên của VnDoc trình bày, đảm bảo chính xác nhằm hỗ trợ các em học sinh trong quá trình soạn bài và học bài tại nhà. Mời các em theo dõi.
A. Chuẩn bị đọc bài Lời của cây
Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa hay một con vật chưa? Điều đó gợi cho em suy nghĩ hoặc cảm xúc gì?
Hướng dẫn trả lời:
Gợi ý:
Em đã quan sát quá trình lớn lên của cây hoa cúc. Từ khi mẹ mới trồng là một cây con nhỏ xíu, đến lúc nó cao hơn, có nhiều lá và cành hơn. Rồi có nụ, nở hoa.
→ Quá trình ấy khiến em cảm thấy rất yêu quý và trân trọng cây hoa cúc cùng bông hoa hơn. Bởi em biết rằng, để cây có thể trưởng thành như vậy, là cả một quá trình dài mà cả người chăm cây và cây cùng cố gắng.
B. Trải nghiệm cùng văn bản Lời của cây
Tưởng tượng 1 trang 13 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Em hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm qua hiện tượng “nhú lên giọt sữa”?
Hướng dẫn trả lời:
Em hình dung hiện tượng nảy mầm, là từ trong lòng đất, một mầm non nhỏ, trắng như một giọt sữa trồi lên, nhô lên, giống như một giọt sữa chảy lên từ dưới đất.
Theo dõi 2 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Chú ý những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở các khổ thơ 2, 3 và 4.
Hướng dẫn trả lời:
Các động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm là:
- Khổ 2: nảy, nhú
- Khổ 4: mở mắt
C. Suy ngẫm và phản hồi bài Lời của cây
Câu 1 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Năm khổ thơ đầu là lời của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
Hướng dẫn trả lời:
– Năm khổ thơ đầu là lời của: người trồng cây, người quan sát hạt nảy mầm (tác giả)
→ Khẳng định như vậy: dựa vào các hành động “cầm trong tay”, “gieo xuống đất”, “ghé tai nghe”… đây là các hành động của con người (người trồng) đối với cây.
– Khổ thơ cuối là lời của: cây (mầm cây)
→ Khẳng định như vậy: dựa vào đại từ xưng hô “tôi” và câu khẳng định “Cây chính là tôi”
Câu 2 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ.
Hướng dẫn trả lời:
Khi đang là hạt nằm lặng thinh Khi đã nảy mầm nhú lên giọt sữa, thì thầm, mầm tròn nằm giữa, mở mắt đón tia nắng hồng Khi đã thành cây nở vài lá bé, lá nghe màu xanh, bập bẹ, góp xanh cho đời
Mẫu sơ đồ:
Câu 3 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Theo em, những dòng thơ như “Ghé tai nghe rõ”, “Nghe mầm mở mắt” thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang “ghé tai nghe rõ”?
Hướng dẫn trả lời:
Những dòng thơ như “Ghé tai nghe rõ”, “Nghe mầm mở mắt” thể hiện mối quan hệ thân thiết, ngang hàng như những người bạn giữa hạt mầm và nhân vật đang “ghé tai nghe rõ
Câu 4 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì?
Hướng dẫn trả lời:
– Những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây:
- “Cầm trong tay mình”
- ” Nhú lên giọt sữa”
- “Ghé tai nghe rõ”
- “Nghe bàn tay vỗ, Nghe tiếng ru hời”
- “Mầm kiêng gió bắc, Kiêng nhất mưa giông”
- “Nở vài lá bé”
- “Bắt đầu bập bẹ”
– Tình cảm của tác giả dành cho những mầm cây là: yêu thương, quan tâm, chăm sóc, năng niu và cả sự kỳ vọng, ngóng chờ mầm cây nhanh lớn dậy.
Câu 5 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Phân tích tác dụng của chúng.
Hướng dẫn trả lời:
– Biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản: nhân hóa (mầm cây biết nghe, biết cảm nhận, biết trò chuyện…)
– Tác dụng của biện pháp nhân hóa trong bài thơ: Giúp xây dựng hình ảnh mầm cây trở nên đáng yêu, linh động, giúp bài thơ trở nên hấp dẫn và thú vị hơn. Đồng thời các hình ảnh nhân hóa giúp truyền tải tốt hơn đến người đọc tình yêu, sự quan tâm của tác giả dành cho mầm cây nhỏ, từ đó thôi thúc chúng ta hãy xem những mầm cây là bạn bè của mình để yêu thương và bảo vệ.
Câu 6 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện “lời của cây”.
Hướng dẫn trả lời:
Nhận xét Tác dụng – Cách gieo vần
– Tác giả chủ yếu gieo vần chân:
- mình – thinh
- mầm – thầm
- dông – hồng
- thành – xanh
- bé – bẹ
- ơi – trời
– Giúp dòng thơ, câu thơ có vần điệu, dễ nhớ, dễ thuộc
– Tạo sự liên kết giữa các dòng thơ trong bài thơ
– Tạo sự ngân vang cho những “lời của cây” mà tác giả muốn gửi gắm trong tâm hồn người đọc
– Cách ngắt nhịp
– Ngắt theo dòng bốn chữ (đều đặn trong toàn bài thơ
– Ngắt nhịp 2/2 (nhịp chẵn) trong từng câu thơ
– Tạo giai điệu nhịp nhàng, đều đặn, êm đềm như cuộc sống của cây xanh và những gì cây xanh đem đến cho đời
– Thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến của tác giả dành cho cây xanh
Câu 7 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
Hướng dẫn trả lời:
– Chủ đề của văn bản: Bài thơ thể hiện sự yêu thương và trân trọng của con người đối với mầm xanh, cây cối và thiên nhiên
– Thông điệp của văn bản: Con người hãy lắng nghe tiếng nói, mong ước của cỏ cây, loài vật để biết yêu thương, nâng đỡ những sự sống xung quanh mình từ khi chúng chỉ mới nhú. Xung quanh ta, mỗi con người, loài vậy, cây cối dù nhỏ bé đều có ích, có đóng góp cho sự phát triển của thế giới.
Câu 8 trang 14 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng năm câu thể hiện cảm xúc khi mình hóa thân.
Hướng dẫn trả lời:
>> HS tham khảo các đoạn văn hay và đa dạng tại đây: Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc khi tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà
E. Nội dung bài Lời của cây
Lời của cây
(Trần Hữu Thung)
Khi đang là hạtCầm trong tay mìnhChưa gieo xuống đấtHạt nằm lặng thinh.
Khi hạt nảy mầmNhú lên giọt sữaMầm đã thì thầmGhé tai nghe rõ.
Mầm tròn nằm giữaVỏ hạt làm nôiNghe bàn tay vỗNghe tiếng ru hời.
Mầm kiêng gió bấcKiêng nhất mưa giôngNghe mầm mở mắtĐón tia nắng hồng.
Khi cây đã thànhNở vài lá béLá nghe màu xanhBắt đầu bập bẹ.
Rằng các bạn ơiCây chính là tôiNay mai sẽ lớnGóp xanh đất trời.
