“Em thấy những thứ em viết rất bình thường nên ít khi đưa lên, chưa thể hiện chuyên môn nào. Cũng chưa tìm được điều mình đam mê để có thể nói về nó mỗi ngày”.

Đây là điều em học viên nhắn cho mình. Không chỉ có em, mình nhận được chia sẻ tương tự từ hầu hết các bạn từng tìm đến mình với mong muốn làm sáng tạo nội dung, vì thích hoặc vì muốn xây dựng thương hiệu cá nhân, muốn xây dựng nguồn thu nhập mới trong tương lai, muốn làm blog podcast…

Mình nghĩ mình có thể chia sẻ về vấn đề này, với góc nhìn riêng, trải nghiệm riêng trong hai năm liên tục viết và làm nội dung đăng tải công khai, đằng sau đó là hai mươi năm “viết trong bóng tối”, chưa từng dừng lại. Mục tiêu là để trả lời câu hỏi: Đâu là điều kiện cần và đủ để bước ra sáng tạo nội dung, cụ thể là viết?

1. ĐIỀU KIỆN CẦN

Chúng ta đều biết viết. Bạn luôn có thể viết, ngay lúc này, về bất cứ điều gì bạn đang nghĩ đến. Chúng ta không cần thêm gì để bắt đầu. Bước học để viết, chúng ta đã hoàn thành từ cách đây rất lâu rồi, khi có tới 12 năm học tập từ thời thơ bé.

Chỉ cần ngồi xuống, mở máy tính hoặc một cuốn sổ lên, và viết. Bạn đủ tốt, đủ giỏi để tạo ra một bài viết rồi, không nên chờ và không cần chờ thêm nữa. Và đây là điểm bắt đầu.

Đam mê, ngách cụ thể, điều gì đó mình yêu thích, mảng nào có thể viết mãi về nó… Chúng ta có thể gặp những điều này một ngày nào đó, nhưng chúng là kết quả, là “output”, không phải nguyên liệu đầu vào để bắt đầu viết và sáng tạo.

Nói vậy không có nghĩa chúng ta không học tập để viết tốt lên. Chúng ta vẫn cần học hỏi liên tục, nhưng đó là việc song song với quá trình sáng tạo nội dung, không phải cứ học mãi vẫn không làm vì lo lắng mình chưa học đủ, mình không giỏi, không được đào tạo bài bản hoặc không có năng khiếu.

2. CÂU HỎI LỚN CỦA MÌNH

Mình từng tìm kiếm rất lâu câu trả lời cho vấn đề: Mình viết được, viết đều rồi, vậy đâu là điều kiện đủ để mình có thể đi theo con đường nội dung? Trở thành content creator, tạo ảnh hưởng, và xây dựng business dựa trên thương hiệu cá nhân nhờ nội dung?

Có phải mình cần chọn được một ngách tiềm năng kiếm tiền, hợp thời? Mình phải tìm thấy điều mình đam mê, điều gì đó có thể viết mãi về nó? Mình phải đặc biệt, có câu chuyện cực kỳ hấp dẫn, cuộc đời nhiều sự kiện, nhiều thành tích vượt trội? Mình xuất thân ở quê, không đi du học, tiếng Anh bập bõm, liệu có ai nghe mình nói không? Mình chưa tự do tài chính, cụ thể là nhiều năm ngập trong nợ nần, người đọc có coi thường mình không?

Mình đi làm thuê, chẳng có cuộc sống mơ ước kiểu ngày ngày hoa lá, ngược lại suốt ngày lo lắng deadline, sếp quát, khách hàng mắng, động lực chủ yếu mỗi sáng thức dậy là để mong đến ngày nhận lương, có gì hay ho đâu để nói? Mình cũng chẳng mẫu phụ nữ tuyệt vời hoàn hảo, kiểu nữ công gia chánh nấu ăn vừa đẹp vừa ngon, chăm chút gia đình nhà cửa tươm tất. Mình ghét làm việc nhà, thích đi ăn ngoài để khỏi phải nấu và dọn dẹp. Nhà mình đã mười mấy năm tường vừa bẩn vừa tróc sơn mình vẫn thấy ổn, mình có cần có một ngôi nhà chill chill đẹp đẹp để đưa vào các nội dung không? …

Kể dài vậy bởi mình muốn chia sẻ với bạn về hằng hà sa số những vướng mắc trong đầu trước khi mình quyết định đăng tải công khai những gì mình viết và nói. Mình cũng như bạn, bị bủa vây bởi không ít tiếng nói nhỏ, sự tự ti, thấy mình không đủ tốt, thậm chí lo sợ tất cả những điều mình biết không đáng gì với người khác, hoặc cái gì cũng có người khác nói rồi.

Câu trả lời mình đã tìm thấy là gì? Điều gì là kim chỉ nam cho mình trong suốt hành trình sáng tạo nội dung vừa qua và chắc chắn là cả sau này? Là ngách, đam mê, kỹ năng viết, thành tích thành tựu, sự khác biệt?

Không. Điều kiện đủ đối với mình là một công thức.

3. ĐIỀU KIỆN ĐỦ

Theo mình, điều kiện đủ để vững vàng “bước ra ánh sáng”, sáng tạo nội dung, đóng góp cho cộng đồng, xây dựng thương hiệu cá nhân và tạo nên business riêng dựa trên nội dung là: Công thức QCVA – được tạo thành bởi 4 chữ: Quality (Chất lượng), Value (Giá trị), Consistency (Kiên định), và Authenticity (Thật).

Công thức này được xây dựng bởi Alex Ikonn – một Youtuber thành công, và mình bắt gặp nó trong một bài blog của Chi Nguyễn – The Present Writer. Mình đã dành gần hai năm qua kiểm nghiệm công thức này để hôm nay tự tin chia sẻ với mọi người.

– Chất lượng: Là một người làm quản lý dự án, mình hiểu rõ chất lượng chính là điều quan trọng nhất nếu muốn để lại ấn tượng cho người đọc. Chất lượng nằm ở tâm huyết, sự nghiêm túc, chỉn chu. Miễn là bạn đã dành tâm sức cho những gì mình làm, vậy là được, bất kể ngoài kia có bao nhiêu người làm đẹp và tốt hơn bạn nhiều lần. Việc mình mình làm, tốt nhất trong khả năng là được.

– Giá trị: Mình từng băn khoăn liệu bài mình viết có hay không, khi mình chưa từng được đào tạo bài bản về viết, công việc chính cũng không liên quan đến viết? Mentor của mình đã trả lời rằng: “Uyên đừng băn khoăn bài mình viết có hay không, chỉ cần tự hỏi điều này có mang lại giá trị cho ai đó không”. Vì thế, chỉ cần bài mình viết giúp được cho một người nào đó, mình vẫn sẽ tiếp tục viết.

– Kiên định (nhất quán): Mình nghĩ đây là điều khó nhất. Quá trình sáng tạo nội dung thường phụ thuộc nhiều vào cảm hứng. Nhưng chỉ trông chờ vào cảm hứng, chúng ta không thể tạo ra sự đều đặn, năng suất. Rất nhiều người hào hứng khi bắt đầu, nhưng tần suất giảm dần chỉ sau vài tuần, vài tháng. Và nếu đã tạm dừng viết, việc bắt đầu lại vô cùng khó, thậm chí khó hơn cả điểm bắt đầu.

– Chân thật: Quá trình viết, hay sáng tạo nội dung, điều quan trọng nhất vẫn là ở bản thân mình. Người khác đọc bài của mình là một chuyện, họ nghĩ gì mình không kiểm soát được, nhưng mình có thoải mái không, bài viết có phản ánh đúng bản thân mình không, mình có đang phải “gồng” để tạo nên một phiên bản bóng bẩy hơn thực tế mãi không, đó là những điều quan trọng hơn cả.

Với cá nhân mình, mình chọn cách dễ hơn, đó là thành thật nhất có thể với bạn đọc của mình, với nội dung mình tạo ra. Nhưng hành trình đã qua dạy mình rằng, thành thật là điều khó nhất, cần sự dũng cảm nhất, chiến thắng những tiếng nói nhỏ bên trong, nỗi sợ hãi khi phải “bóc” từng lớp của củ hành.

Tóm lại, viết nói riêng, hay sáng tạo nội dung nói chung, là một điều chúng ta có thể làm ngay lúc này. Bạn có đủ năng lực để bắt đầu, đừng chờ đợi một bước ngoặt đặc biệt nào đó để khám phá ra niềm đam mê, ngách độc đáo, cảm hứng… Cứ bắt đầu, bởi chúng ta đều đã có điều kiện đủ. Niềm đam mê, ngách, cảm hứng… là kết quả sẽ đến sau, không phải điều kiện cần của hành trình.

Điều kiện đủ, cũng không phải việc bạn và mình phải là người xuất sắc, tuyệt vời, thành tích lớn lao, mà đó là việc đảm bảo rằng nội dung mình làm đảm bảo bốn yếu tố: chất lượng, giá trị, tần suất đều đặn, và chân thật.

Bài viết này của mình được đúc kết từ hành trình hai mươi năm viết lách cho bản thân, hơn hai năm bước ra chia sẻ trên mạng xã hội, làm blog, podcast, cộng với những gì mình học được từ người hướng dẫn kính mến của mình, và trải nghiệm với các bạn học viên mình kèm cặp.

Mình hy vọng, nó có ích cho bạn, nếu bạn đang ấp ủ ý tưởng, mong muốn bước ra và thể hiện bản thân, sáng tạo nội dung, xây dựng thương hiệu cá nhân, và có thể tạo ra nguồn thu nhập thứ hai của riêng mình.

Trường hợp bạn cần mentor giúp hành trình sáng tạo nội dung vững chắc và có chiến lược tốt, có thể nhắn tin với mình qua Facebook cá nhân (https://www.facebook.com/touyen1989/) để được cung cấp thông tin về chương trình cao cấp kèm cặp 1-1 mình tuyển sinh với số lượng hạn chế.

Thân mến,

Tố Uyên.