Tự ái là một thuật ngữ quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, nhưng đôi khi chúng ta có thể chưa thực sự hiểu rõ về nó. Tự ái không chỉ là một đặc điểm cá nhân, mà còn liên quan mật thiết đến cách chúng ta làm việc và tương tác với người khác trong cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết này, hãy cùng CareerViet khám phá về tự ái là gì, nguyên nhân gây ra tự ái và tìm hiểu các cách khắc phục nó.
Tự ái là gì? Tự ái tiếng Anh là gì?
Tự ái tiếng anh là gì? Tự ái tiếng Anh được gọi là Narcissism hoặc Self-respect, nhằm chỉ sự tự yêu bản thân và thường đi kèm với việc đánh giá cao bản thân mình quá mức. Những người có tự ái thường tập trung vào những điểm mạnh của bản thân, và họ có thể có xu hướng cảm thấy luôn bị người khác luôn soi sét hoặc không đối xử tốt với họ. Khi họ cảm thấy bị người khác đánh giá thấp hoặc bị coi thường, điều này có thể gây ra cảm xúc bực tức, cáu gắt và giận dỗi. Họ có thể trở nên xa lạ với mọi người xung quanh và phát triển sự đố kỵ, tiêu cực trong các mối quan hệ.
Người có tính tự ái thường rất tự ti vào bản thân (Nguồn: Internet)
>>> Xem thêm:
Nỗi khổ của lực lượng chăm sóc khách hàng dịp lễ tết
Giải thoát tâm lý khi rời khỏi công việc độc hại
Phân biệt giữa tự trọng và tự ái
Lòng tự trọng là khả năng hoặc sự tự tin vào giá trị và phẩm chất của bản thân mình. Nó thể hiện trong việc bạn tin tưởng và tự chấp nhận mình mà không cần phụ thuộc vào sự đánh giá hay ý kiến của người khác.
Tự trọng và tự ái là hai khía cạnh quan trọng của tinh thần và có thể được phân biệt như sau:
Tự trọng:
- Tự tin và tích cực: Người có lòng tự trọng cao thường tự tin và có khả năng đối mặt với thách thức mà không tự ti về bản thân.
- Không phụ thuộc vào đánh giá từ người khác: Họ không phụ thuộc quá nhiều vào ý kiến hay đánh giá từ người khác để nhận xét về giá trị bản thân.
- Tôn trọng bản thân: Tự trọng là việc tôn trọng và yêu quý bản thân, đồng thời cũng biết tôn trọng và yêu quý người khác.
- Xác định giá trị bản thân: Họ có khả năng xây dựng giá trị và phẩm chất tích cực của bản thân mà không tự đánh giá mình quá nhiều.
Tự ái:
- Tự tạo lên một hình ảnh tốt về bản thân: Người tự ái thường cố gắng tạo ra một hình ảnh tích cực về bản thân để che đi các khuyết điểm hoặc sự tự ti của họ.
- Phụ thuộc vào đánh giá từ người khác: Họ thường cảm thấy phụ thuộc vào ý kiến và đánh giá từ người khác..
- Lo sợ sự so sánh: Tự ái thường dẫn đến sự lo sợ so sánh với người khác và cố gắng tỏ ra bản thân phải ưu tú hơn..
- Thường dẫn đến sự đố kỵ và ghen tỵ: Tự ái thường dẫn đến sự so sánh và cảm giác đố kỵ khi thấy người khác xuất sắc hơn.
Biểu hiện của một người có tính tự ái trong công việc là gì?
Tự ái là một đặc điểm tâm lý phổ biến và có thể xuất hiện trong nhiều khía cạnh của cuộc sống, bao gồm cả công việc. Để nhận biết một người có biểu hiện tính tự ái trong công việc, dưới đây là một số biểu hiện đặc trưng nhất:
Người có tính tự ái trong công việc có nhiều biểu hiện thể hiện rõ rệt trong hành động (Nguồn: Internet)
Thích làm tâm điểm của sự chú ý
Người có tính tự ái trong công việc thường muốn là trung tâm của sự quan tâm và thường tỏ ra yêu bản thân nhiều. Họ cảm thấy sự chú ý là một sự thừa nhận quan trọng và thường lo lắng khi cảm thấy nó bị chuyển hướng đến một chủ đề hoặc người khác. Họ cố gắng thể hiện mình mạnh mẽ và ảnh hưởng nhất có thể và mong muốn thu hút sự ủng hộ, sự tôn trọng tối đa từ mọi người xung quanh.
Thường để cảm xúc lấn át lý trí
Người có biểu hiện tính tự ái dễ bị chi phối bởi cảm xúc và luôn đặt bản thân ở hàng đầu. Trong môi trường làm việc, khi người khác muốn đóng góp ý kiến, chỉ trích hoặc phê bình, họ thường cảm thấy tự ti, dễ bực tức và thậm chí đưa ra những quyết định sai lầm gây ra hậu quả nghiêm trọng. Thay vì coi đó là những góp ý xây dựng, họ thường hiểu nhầm rằng người khác đang hạ thấp họ.
Kỹ năng làm việc nhóm bị hạn chế
Tính tự ái thường đi kèm với sự bảo thủ và cố chấp. Những người tự ái thường không sẵn sàng lắng nghe ý kiến và lời khuyên từ người khác, và họ có thể trở nên không hài lòng nếu nhận được phê bình hoặc góp ý. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực như mất lòng của người khác và hiệu suất công việc kém hiệu quả.
Hơn nữa, những người có tính tự ái trong công việc họ thường không tham gia nhiều trong việc đóng góp ý kiến của họ và điều này dẫn tới công việc nhóm không hiệu quả. Sự cố chấp và không sẵn sàng hợp tác có thể khiến họ trở thành người khó làm việc cùng.
>>> Xem thêm:
5 sai lầm mà người thông minh dễ mắc phải
Những yêu cầu vô lý và cách xử trí
Không rút kinh nghiệm và không chịu tiếp thu
Những người có tính tự ái trong công việc họ thường có thái độ không chấp nhận lỗi sai của họ và không sẵn sàng tiếp thu ý kiến và góp ý từ người khác. Trong khi những người tích cực sẽ chấp nhận góp ý và phê bình một cách xây dựng, những người tự ái thường duy trì quan điểm cá nhân và không hòa nhập vào ý kiến chung của nhóm hoặc tổ chức.
Suy nghĩ tiêu cực khi bị phê bình trong công việc
Những người có tính tự ái trong công việc thường có cách suy nghĩ tiêu cực khi họ bị phê bình trong công việc. Họ cảm thấy như mình đang bị xem thường hoặc bất công, và thường dự đoán những ý kiến tiêu cực về bản thân. Họ thường dễ rơi vào tình trạng suy nghĩ liên tục và luôn cảm thấy bất an, thậm chí đau khổ. Điều này làm cho họ sống trong một trạng thái liên tục của lo lắng và phiền muộn, mà không tìm cách thoát ra khỏi vòng xoáy này.
Nguyên nhân dẫn đến sự tự ái trong công việc là gì?
Tính tự ái trong công việc có thể có nguồn gốc từ nhiều nguyên nhân khác nhau, sau đây là một số nguyên nhân thường gặp:
- Quá tự hào về thành tích: một nguyên nhân chính là tự ái có thể xuất phát từ việc có những thành tích hoặc kỹ năng xuất sắc của họ. Người này có thể đã thành công trong một lĩnh vực nào đó và cảm thấy mình nổi bật hơn người khác.
- Áp lực xã hội: xã hội thường đặt áp lực lên việc phải thành công, nổi bật và được thừa nhận. Người có tự ái có thể cảm thấy áp lực này và cố gắng thể hiện mình để đáp ứng mong muốn của xã hội.
- Trao quyền cho bản thân: một số người có tự ái do họ cảm thấy có quyền tự quyết định và ảnh hưởng lên mọi thứ trong cuộc sống và công việc của họ. Họ không chấp nhận lời khuyên hoặc can thiệp từ người khác và muốn tỏ ra độc lập.
- Sự thiếu tự tin: tính tự ái trong công việc thường xuất phát từ sự thiếu tự tin bên trong. Người này có thể tự ti và cảm thấy không đủ tự tin để chấp nhận phê bình hoặc ý kiến khác nhau.
- Tính cách và giáo dục: một số người có tự ái do tính cách tự nhiên hoặc giáo dục gia đình. Ví dụ, một người lớn lên trong một môi trường cạnh tranh có thể phát triển tính tự ái để tồn tại trong môi trường đó.
- Sự so sánh với người khác: so sánh bản thân với người khác có thể dẫn đến sự tự ái. Người này có thể cảm thấy cần phải luôn vượt qua người khác để tỏ ra xuất sắc.
Cách khắc phục căn bệnh “tự ái” trong công việc
Làm sao để khắc phục sự tự ái trong công việc (Nguồn: Internet)
Cách khắc phục tính tự ái trong công việc có thể được thực hiện bằng một số biện pháp và thay đổi trong tư duy và hành vi của bản thân. Dưới đây là một số cách khắc phục tính tự ái trong công việc:
- Sẵn sàng tiếp thu các nhận xét và đóng góp của người khác: Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và lòng dũng cảm để chấp nhận sự phê bình và đóng góp của người khác mà không tự ti hay tự cảm thấy bất an. Hãy tạo một môi trường làm việc thoải mái để đón nhận ý kiến mới và sẵn sàng thay đổi tích cực.
- Lắng nghe các góp ý đúng để thay đổi: Cố gắng lắng nghe một cách chân thành những lời góp ý và phê bình xây dựng từ người khác. Hãy chấp nhận rằng bạn không hoàn hảo và sự phê bình có thể giúp bạn cải thiện và phát triển.
- Tập chú ý hoàn thành các mục tiêu và chứng minh bản thân: Tự ái thường đi kèm với sự so sánh bản thân với người khác. Thay vì so sánh, hãy tập trung vào việc hoàn thành các mục tiêu của riêng bạn và chứng minh bản thân bằng những thành tựu.
- Phát triển tư duy tích cực: Hãy thay đổi cách bạn nhìn nhận bản thân và công việc của mình bằng cách tập trung vào những khía cạnh tích cực và đánh giá bản thân dựa trên những thành công và hành động tích cực.
- Chế ngự lòng tự ái: Hãy học cách kiểm soát và chế ngự lòng tự ái bằng cách không quá cứng nhắc, không tự ti, và không đòi hỏi quá nhiều từ bản thân. Thay vì tự ti, hãy tập trung vào việc học hỏi và phát triển.
Hãy hay đổi tư duy của mình để vượt qua căn bệnh tự ái (Nguồn: Internet)
CareerViet mong rằng thông qua thông tin trên, bạn đã có cái nhìn sâu hơn về tự ái là gì và biết cách khắc phục căn bệnh tự ái trong cuộc sống lẫn công việc. Để tạo một môi trường làm việc tích cực mà không có sự tự ái, để mọi người có thể hòa mình vào việc tiếp thu ý kiến một cách tích cực và vui vẻ để phát triển bản thân một cách toàn diện.
