Bạn đang cần tìm công thức tính thời gian để giải bài tập vật lý hay ứng dụng vào thực tế? Dù là chuyển động thẳng đều, rơi tự do hay có gia tốc, việc nắm vững các công thức này là vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, Hoàng Hà Mobile sẽ tổng hợp đầy đủ và chi tiết nhất các công thức tính thời gian, kèm theo ví dụ dễ hiểu để bạn có thể áp dụng ngay lập tức.
Tổng quan về vận tốc
Trước khi đi tìm hiểu sâu hơn về công thức tính thời gian, vận tốc và quãng đường, chúng ta hãy cùng nhau điểm lại một số khái niệm liên quan đến vận tốc cũng như tìm xem sự khác biệt giữa hai đại lượng quen thuộc là vận tốc và tốc độ.
Vận tốc là gì?
Vận tốc là một đại lượng vật lý đặc trưng cho sự nhanh chậm và hướng chuyển động của một vật trong không gian. Vận tốc được xác định bằng tỉ lệ giữa quãng đường mà vật đã di chuyển và thời gian mà vật di chuyển hết quãng đường đó.
Hiểu đơn giản, vận tốc là sự kết hợp của hai yếu tố: độ lớn và hướng. Độ lớn của vận tốc cho biết mức độ nhanh hoặc chậm của chuyển động và nó được tính bằng độ dài của quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. Trong khi đó, hướng của vận tốc là hướng chuyển động của vật. Hướng của vận tốc được xác định bằng góc giữa vận tốc và một hướng tham chiếu.
Đơn vị đo vận tốc
Thông thường, chúng ta sẽ đo vận tốc theo hệ đo lường SI, đây là hệ đo lường quốc tế. Đơn vị lo lường này cũng được áp dụng thống nhất trên toàn thế giới nhằm giúp cho việc đo đạc, tính toán và trao đổi thông tin về vận tốc trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn.
Trong hệ đo lường SI, vận tốc được đo bằng đơn vị mét trên giây (m/s). Ngoài đơn vị mét trên giây, vận tốc còn có thể được đo bằng các đơn vị Kilômét trên giờ (km/h). Đây là đơn vị đo vận tốc phổ biến trong đời sống, được sử dụng để đo vận tốc của các phương tiện giao thông như xe máy, ô tô, tàu hỏa,…
Trong khi đó, ở một số quốc gia trên thế giới như Mỹ, Canada, và một số quốc gia Caribbean, người ta sẽ đo vận tốc bằng các đơn vị như:
- Dặm trên giờ (mph): Đây là đơn vị đo vận tốc phổ biến nhất trong hệ đo lường Anh, dùng để đo khoảng cách di chuyển một dặm trong một giờ. 1 dặm trên giờ bằng 1,609344 km trên giờ.
- Thước trên giây (ft/s): Đây là một đơn vị đo vận tốc ít phổ biến hơn, dùng để đo khoảng cách di chuyển một thước trong một giây. 1 thước trên giây bằng 0,3048 m trên giây.
Công thức tính thời gian trong chuyển động thẳng đều
Đây là công thức cơ bản và phổ biến nhất, áp dụng khi một vật di chuyển với vận tốc không đổi.
Công thức: t = s / v
Trong đó:
- t: Thời gian di chuyển (đơn vị: giờ (h), phút (ph), giây (s))
- s: Quãng đường di chuyển (đơn vị: km, m)
- v: Vận tốc của vật (đơn vị: km/h, m/s)
Từ công thức này, bạn cũng có thể dễ dàng suy ra công thức tính quãng đường (s = v * t) và vận tốc (v = s / t).
Các công thức tính thời gian nâng cao
Trong thực tế, không phải lúc nào các vật cũng chuyển động đều. Dưới đây là các công thức cho những trường hợp phức tạp hơn.
a. Chuyển động thẳng biến đổi đều (có gia tốc)
Áp dụng khi vận tốc của vật thay đổi đều theo thời gian. Để tính thời gian, bạn có thể sử dụng công thức:
Công thức: t = (v – v₀) / a
Trong đó:
- v: Vận tốc lúc cuối
- v₀: Vận tốc lúc đầu
- a: Gia tốc của vật
b. Thời gian rơi tự do
Khi một vật được thả rơi không vận tốc đầu từ một độ cao nhất định, thời gian vật chạm đất được tính bằng công thức:
Công thức: t = √(2h / g)
Trong đó:
- h: Độ cao nơi thả vật (m)
- g: Gia tốc trọng trường (thường lấy xấp xỉ 9,8 m/s² hoặc 10 m/s²)
Ngoài ra, bạn cũng có thể tự đặt ra các bài toán khác để luyện tập. Khi giải bài toán, bạn cần lưu ý các điều sau:
- Kiểm tra xem các thông tin cho trong bài toán có đầy đủ và chính xác hay không.
- Xác định đại lượng cần tìm là gì.
- Sử dụng công thức phù hợp để giải bài toán.
- Kiểm tra lại kết quả một cách kĩ lưỡng để đảm bảo tính chính xác.
Như vậy, thông qua ba bài toán chi tiết trên, chúng tôi hy vọng rằng các bạn sẽ hiểu rõ hơn về các công thức tính thời gian, vận tốc, quãng đường và biết cách áp dụng các công thức này vào trong các bài tính toán.
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết về khái niệm vận tốc cũng như các công thức tính thời gian, vận tốc, quãng đường cơ bản nhất. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bạn mở mang thêm vốn kiến thức của mình hoặc đơn giản là để áp dụng vào các bài toán. Bên cạnh đó, việc nắm vững khái niệm vận tốc cũng là điều cần thiết để hiểu rõ các vấn đề liên quan đến chuyển động của các vật thể trong không gian. Nếu muốn biết thêm về những kiến thức, thủ thuật, mẹo hay cũng như cập nhật thông tin về đời sống công nghệ, bạn hãy theo dõi trang web của Hoàng Hà Mobile để tìm hiểu thêm nhé!
Xem thêm:
- Hướng dẫn cách tính thuế thu nhập cá nhân theo đúng quy định mới nhất năm 2023
- Minh họa 8 cách tính tuổi trong Excel nhanh chóng, đơn giản, chính xác
